Kiedy mogę odmówić składania zeznań w sprawie karnej?


W toku postępowania karnego każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania (art. 177 k.p.k.).  

Istnieje jednak możliwość skorzystania przez świadka z prawa do odmowy złożenia zeznań. W jakich sytuacjach można z niego skorzystać?

1. Odmówić zeznań może osoba najbliższa dla oskarżonego. Mówi o tym art. 182 kodeksu postępowania karnego.
 – zasadniczo przepis ten dotyczy rodziny podejrzanego i oskarżonego, a prawo to trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia (adopcji). 
Jeśli Sąd stwierdzi, że nie łączą nas z oskarżonym takie relacje rodzinne, aby można nas było zakwalifikować jako „osobę najbliższą” – a więc że nie przysługuje nam prawo do odmowy zeznań – to nadal możemy uchylić się od konieczności ich złożenia.

Mówi o tym przepis art. 185 k.p.k. - na mocy którego można zwolnić świadka od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania, jeśli jesteśmy osobą pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym i w związku z tym zeznań składać nie chcemy.   


2. Prawo do odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem.


3. W szczególnej sytuacji istnieje także możliwość uchylenia się od odpowiedzi na zadane pytanie. Świadek może to zrobić, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo.

Komentarze